Laat de nacht donker blijven. Dat is het terugkerende thema van de jaarlijkse Nacht van de Nacht in het laatste weekend van oktober. Als de wintertijd ingaat, dan vragen de gezamenlijke Natuur- en Milieuorganisaties aandacht voor lichtvervuiling en het belang van een donkere nacht voor mens en dier.
Een paar maanden geleden riep ik nog op om allemaal mee te doen met Earth Hour. Deze dag is niet alleen om aandacht te vragen voor licht- en lichtvervuiling, maar om aandacht te vragen voor de gehele aarde. Toch hebben beide evenementen raakvlakken. Ze roepen beide op om stil te staan bij de potentieel verwoestende kracht van de mens jegens de aarde.
Sinds 2017 ben ik ambassadeur van de Nacht van de Nacht in Limburg. Ik heb al sinds het begin van mijn carrière als landschap- en natuurfotograaf een affiniteit met de nacht. Al in 2012 organiseerde ik een workshop nachtfotografie in het kader van de Nacht van de Nacht tijdens het beleefweekend van de Gemeente Vaals. Sinds dat moment ben ik elk jaar van de partij. Maar waarom is het nodig om aandacht te vragen voor de nacht? En waarom is daar een ambassadeur voor nodig?
De nacht staat onder druk. Steeds meer reclamezuilen en bedrijventerreinen worden ’s nachts compleet verlicht. 75% van de Europeanen kunnen niet zonder hulpmiddelen de Melkweg zien ’s nachts. Dat betekent dat de lichtvervuiling veel te hoog is in die gebieden. En dat is zonde. Want de nacht moet donker zijn, niet alleen voor het ritme van de mens, maar ook voor plant en dier.
Nu al zijn er diersoorten (zoals bijvoorbeeld Vleermuizen) waarbij veranderend gedrag wordt geobserveerd doordat het te licht is in hun omgeving. Zij slapen minder en zijn actiever gedurende de dag en dat heeft gevolgen voor hun gezondheid en levensverwachting. Ook zijn er al planten geobserveerd die ’s nachts hun bloemen niet sluiten maar naar de reclamezuil of schijnwerper richten die vlakbij hun staat. Ook dit heeft een negatief effect op de levensverwachting van de bloem en dus de kans op bevruchting.
Een mens heeft ook vaak moeite met in slaap komen en slaapt dan ook vaak lichter als de ruimte nog verlicht is. Sommigen zijn daar gevoeliger voor dan anderen. Daarom gebruiken we gordijnen of rolluiken om de kamer donker te maken. Want buiten is straatverlichting of andere lichtbronnen die de kamer kunnen verlichten. Vreemd is het dan dat we afsluiting van de ramen nodig hebben om de lichtbronnen buiten tegen te houden. Toegegeven, straatverlichting is ook nodig voor veiligheid. Maar de grote hoeveelheid reclameverlichting en verlichting van commerciële gebouwen en zelfs woonhuizen is niet noodzakelijk daarvoor.
Om mensen bewust te maken van deze dingen, en te laten zien hoe mooie, bijzonder maar ook noodzakelijke de donkere nacht is, is de Nacht van de Nacht. Gedurende de nacht organiseren tientallen organisaties, bedrijven en privépersonen allerlei activiteiten met het thema “nacht” en “donker”. Denk aan diners bij kaarslicht, nachtwandelingen en andere workshops. De natuur- en milieuorganisaties organiseren ook activiteiten om mensen bewust te maken van het belang van de nacht. Ook vragen zij aandacht bij bedrijven en gemeenten om in ieder geval in die nacht verlichting te verminderen of zelfs helemaal uit te doen. Zo deed in 2017 Interbest mee en doofde de verlichting van al haar reclamezuilen langs de snelwegen tijdens deze nacht.
Hoewel het aantal organisatoren en deelnemers elk jaar stijgt, is er nog lang niet genoeg aandacht voor de nacht. Daarom is elke vorm van promotie en het uitdragen van de boodschap van belang. Ik voel me als landschapsfotograaf verbonden met de nacht, niet alleen uit esthetische oogpunten maar ook vanuit een natuur oogpunt. Daarom ben ik met hart en ziel ambassadeur van Nacht van de Nacht!
Dit jaar is mijn Nacht van de Nacht workshop in Nationaal Park de Groote Peel. Ik hoop op een heldere nacht zodat we in dit donkerste gebied van Limburg een mooie nachtfotografie workshop kunnen houden. Inschrijven kan via deze link!
